Ἅγιος Ὑπάτιος Ἐπίσκοπος Γαγγρῶν (31 Μαρτίου †)

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου - Καθηγητοῦ
Ἰδιαίτερη τιμητική θέση κατέχουν στήν Ἐκκλησία μας οἱ ἅγιοι θεοφόροι Πατέρες, οἱ ὁποῖοι πῆραν μέρος στίς Ἅγιες Οἰκουμενικές Συνόδους, καί μέ τόν φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀποφάνθηκαν γιά τή σώζουσα ὀρθόδοξη πίστη μας. Ἕνας ἀπό αὐτούς εἶναι καί ὁ ἅγιος Ὑπάτιος Ἐπίσκοπος Γαγγρῶν, ὁ ὁποῖος εἶχε πάρει μέρος στήν Ἀ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο καί διακρίθηκε ὡς φλογερός πρόμαχος τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἐπί πλέον ἀξιώθηκε καί

 τῆς...θαυματουργίας.

Γεννήθηκε στήν Κιλικία τῆς Μ. Ἀσίας καί ἔζησε τήν ἐποχή πού βασίλευε ὁ Μ. Κωνσταντῖνος (307-337) καί ὁ γιος του Κωνστάντιος (337-361). Ἐπειδή διακρίνονταν γιά τή μεγάλη πίστη του, τόν ἐνάρετο βίο του καί τόν ζῆλο του γιά τήν Ὀρθοδοξία, ἡ Ἐκκλησία τόν κάλεσε νά τήν ὑπηρετήσει. Τόν ἀνέδειξε Ἐπίσκοπο τῶν Γαγγρῶν τῆς Παφλαγονίας. Ἀφότου ἀνέβηκε στόν ἐπισκοπικό θρόνο σημείωσε ἀξιόλογη ποιμαντική δράση. Κατόρθωσε νά ἀνεβάσει τό πνευματικό ἐπίπεδο τῶν πιστῶν καί νά προσελκύσει πλῆθος εἰδωλολατρῶν στήν Ἐκκλησία. Ὁ Θεός του ἔδωσε ἐπίσης καί τό χάρισμα τῆς θαυματουργίας. Γιάτρευε ἀρρώστους ἀνθρώπους καί ζῶα. Εἶχε τήν ἱκανότητα νά ἀποδιώχνει τά βλαβερά ἔντομα καί τρωκτικά, ἰδιαίτερα τούς ἀσπάλακες (τυφλοπόντικες), οἱ ὁποῖοι κατέστρεφαν τίς σοδιές τῶν φτωχῶν γεωργῶν, σώζοντας ἔτσι ἀπό τήν πείνα το λαό τῆς περιοχῆς του. Ἀκόμα καί τό θαλασσινό νερό μετέβαλλε σέ πόσιμο!


Μεγάλη ὑπῆρξε ἡ συμμετοχή του στήν Ἀ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο (325), ἡ ὁποία εἶχε συγκληθεῖ ἀπό τό Μ. Κωνσταντῖνο στή Νίκαια τῆς Βιθυνίας γιά νά ὑπερασπίσει τήν Ὀρθοδοξία ἀπό τήν φοβερή αἵρεση τοῦ Ἀρείου. Συντάχτηκε μέ τούς ὁμολογητές Πατέρες τῆς Συνόδου καί ὑπεράσπισε τήν ὀρθή περί Χριστοῦ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, σύμφωνα μέ τήν ὁποία, δέν εἶναι κτίσμα, ὅπως δόξαζαν οἱ αἱρετικοί ἀρειανοί, ἀλλά Θεός ἀληθινός, ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ.


Τό 343 συγκάλεσε Τοπική Σύνοδο, ἡ ὁποία εἶναι γνωστή ὡς Σύνοδος τῶν Γαγγρῶν, μέ ἄλλους δώδεκα Ἐπισκόπου, ὅπου καταδικάστηκε ὁ Ἐπίσκοπος Σεβαστείας Εὐστάθιος, ὁ ὁποῖος ἦταν κατά τοῦ θεσμοῦ τοῦ γάμου καί τῆς νηστείας. Ἡ Σύνοδος σύνταξε 21 Κανόνες.


Ὁ Ὑπάτιος ὑπεράσπισε μέ θέρμη καί ζῆλο τήν Ὀρθοδοξία ἀπό τούς φανατικούς σχισματικούς καί αἱρετικούς Νοβατιανούς, οἱ ὁποῖοι κρατοῦσαν μιά ὑπερ-συντηρητική στάση, ἀποκλείοντας ἀπό τήν Ἐκκλησία, ὅσους, κατά τούς διωγμούς εἶχαν ἀρνηθεῖ, ἀπό φόβο, τήν πίστη τους καί εἶχαν μετανοήσει. Ἐπίσης δέν δέχονταν ὅτι οἱ ἁμαρτίες μετά τό βάπτισμα συγχωροῦνται δια τῆς Ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως. Ὁ σοφός Ἐπίσκοπος πρόβαλλε τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ἔχει φιλάνθρωπο χαρακτῆρα καί συγχωρεῖ, ὕστερα ἀπό εἰλικρινῆ μετάνοια, ὅλα τά ἁμαρτήματα. Ἔτσι ἔπεισε πολλούς ὀπαδούς τῶν Νοβατιανῶν νά ἐπιστρέψουν στήν Ἐκκλησία.
Αὐτό ὅμως θορύβησε στούς αἱρετικούς Νοβατιανούς, οἱ ὁποῖοι θεώρησαν τόν Ὑπάτιο ὡς κίνδυνο γιά τήν ὁμάδα τους καί ἀποφάσισαν νά τόν ἐκδικηθοῦν. Προσπαθοῦσαν νά βροῦν τήν εὐκαιρία νά τόν τιμωρήσουν. Κάποτε, ἡ εὐκαιρία πού ζητοῦσαν τούς δόθηκε. Ὁ Ὑπάτιος βάδιζε μόνος σέ κάποιο δύσβατο καί ἐρημικό μέρος. Ἐκεῖ τόν περίμεναν φανατικοί Νοβατιανοί, κατ' ἄλλους, εἰδωλολάτρες πληρωμένοι ἀπό τούς Νοβατιανούς, ἄνδρες καί γυναῖκες, ὁπλισμένοι μέ ξύλα καί πέτρες. Ὅταν πλησίασε ὁ σεβάσμιος Ἐπίσκοπος, ὅρμησαν ἐπάνω του, μέ κραυγές καί ἀπειλές καί ἄρχισαν νά τόν κτυποῦν ἀνελέητα, ἄλλος μέ ρόπαλα, ἄλλοι μέ σιδερένια ραβδιά καί ἄλλοι μέ μαχαίρια. Ἀφοῦ τόν μαστίγωσαν, γεμίζοντας ὅλο του τό σῶμα μέ πληγές, τόν ἔριξαν ἀπό παρακείμενο γκρεμό σέ βαθύ φαράγγι, ὅπου κυλοῦσε ὁρμητικός ποταμός. Ὁ Ὑπάτιος, μισοπεθαμένος, ἀντί νά διαμαρτυρηθεῖ στούς ἄδικους βασανιστές του, σήκωσε τά μάτια του στόν οὐρανό καί ψιθύρισε τά ἴδια λόγια πού εἶχε πεῖ ὁ Πρωτομάρτυρας Στέφανος, ὅταν τόν λιθοβολοῦσαν οἱ Ἰουδαῖοι: «Κύριε μή στήσης αὐτοῖς τήν ἁμαρτίαν ταύτην»! Δηλαδή Κύριε μήν καταλογίσεις ἁμάρτημα τήν πράξη αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων! Τόσο ἀνεξίκακος ἦταν ὥστε νά συγχωρεῖ καί τούς ἀνθρώπους πού ἤθελαν νά τόν θανατώσουν!


Ὅμως τή στιγμή πού ὁ ἅγιος Ἐπίσκοπος προσευχόταν γιά τούς ἀνθρώπους αὐτούς, μιά γυναῖκα ἀπό αὐτούς, βλέποντας ὅτι ἦταν ἀκόμη ζωντανός, ἅρπαξε μιά μεγάλη πέτρα καί τήν ἔριξε στό κεφάλι του, λειώνοντας τό κρανίο του καί ἐπιφέροντας σέ αὐτόν ἀκαριαῖο θάνατο! Μέ αὐτό τόν τρόπο τέλειωσε τή ζωή του καί ἐπισφράγισε τό τεράστιο ἐκκλησιαστικό του ἔργο. Ἀλλά τήν ἴδια στιγμή ἡ δύστυχη ἐκείνη γυναῖκα κυριεύτηκε ἀπό φοβερό ἀκάθαρτο πνεῦμα, τήν ὁποία ἄρχισε νά τή βασανίζει οἰκτρά. Ἅρπαξε τήν πέτρα, μέ τήν ὁποία εἶχε φονεύσει τόν ἅγιο καί ἄρχισε νά χτυπᾶ μέ αὐτή τό στῆθος της. Τό ἴδιο συνέβη καί μέ τούς ἄλλους βασανιστές του. Καταλήφτηκαν ὅλοι τους ἀπό δαίμονες καί συμπεριφέρονταν σάν ἄγρια καί αἱμοβόρα θηρία. Πῆραν τό σῶμα τοῦ ἁγίου καί ἀφοῦ τό βεβήλωσαν, τό ἔκρυψαν σέ παρακείμενο ἀχυρῶνα καί ἔφυγαν.


Ὁ ἰδιοκτήτης τοῦ ἀχυρῶνα ὅταν πῆγε νά ταΐσει τά ζῶα του, ἄκουσε οὐράνια δοξολογία, μέσα ἀπό αὐτόν. Μέ ἔκπληξη ἀντίκρισε τό λείψανο τοῦ ἁγίου Ἐπισκόπου, τόν ὁποῖο ἀναζητοῦσαν οἱ Ὀρθόδοξοι. Ἔτρεξε στήν πόλη τῶν Γαγγρῶν καί ἀνήγγειλε τήν εὕρεσή του. Μέ δάκρυα ὀδύνης γιά το χαμό τους σεβάσμιου καί ἁγίου Ἐπισκόπου τους, ἀλλά καί χαρᾶς,χαράς, πού βρέθηκε τό τίμιο λείψανό του, κλῆρος καί λαός, τό μετέφεραν στήν πόλη καί τό ἔθαψαν μέ μεγάλες τιμές. Πλήθη λαοῦ ἀκολούθησαν τήν πομπή τῆς κηδείας του. Μεταξύ αὐτῶν ἀκλουθοῦσε καί ἡ γυναῖκα πού εἶχε καταφέρει τό φονικό κτύπημα στόν ἅγιο, μέ κλάματα καί ὀδυρμούς, ἡ ὁποία εἶχε μετανοήσει γιά τό κακό πού ἔκαμε. Μόλις τοποθετήθηκε τό ἱερό σκήνωμά του στόν τάφο, ἡ γυναῖκα ἐλευθερώθηκε ἀπό τό δαιμόνιο καί ἔγινε ἐντελῶς καλά! Ἀκολούθησαν πολυάριθμα θαύματα, τά ὁποῖα ἐπιτελοῦσαν τά χαριτόβρυτα λείψανά του. Καθιερώθηκε ὡς ὁ προστάτης ἅγιος τῆς πόλεως τῶν Γαγγρῶν καί χτίστηκε μεγαλοπρεπής ναός, πρός τιμήν του, ὁ ὁποῖος καταστράφηκε τό 1922 ἀπό τούς νεότουρκους. Τό 1975 ἀνεγέρθηκε ναός πρός τιμήν του στό χωριό Ἀντίγονο Φλωρίνης, ὅπου εἶχαν ἐγκατασταθεῖ πολλοί πρόσφυγες τῶν Γαγγρῶν καί τοποθετήθηκε ἡ ἐφέστια εἰκόνα του, πού εἶχαν φέρει ἀπό τήν Μ. Ἀσία. Ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 31 Μαρτίου.

Ἀναρτήθηκε ἀπὸ Στοχαστής

Ἐτικέτες ἁγιολόγιο