Εμβόλια και Δημόσια Υγεία: Είναι υποχρεωτικός ο εμβολιασμός;

 Θυμόμουν ότι κάπου είχα ένα εξαιρετικό άρθρο για την υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών στα παιδιά, από τον κ Α. Μηλιόπουλο, έψαξα και το βρήκα.

Σας παραθέτω τα κυριότερα αποσπάσματα από την ομιλία του, γιατί όλη είναι πολύ μεγάλη και θα κουράσει. Παραμένει επίκαιρο και αξίζει να αφιερώσετε λίγο χρόνο για να το διαβάσετε.

Εμβόλια και Δημόσια Υγεία: Είναι υποχρεωτικός ο εμβολιασμός;

Η θέση του νομικού   

Α. Μηλιόπουλος

Πρόεδρος Εφετών, Εφετείο Θεσσαλονίκης

Ι. Από τότε που έγινα Δικαστής, εν έτει σωτηρίω 1978, έχουν περάσει ήδη 37 σχεδόν χρόνια (παρ’ όλο που μου φαίνεται σα να ήταν χθες!). Από τότε, μαθητεύοντας κοντά στους παλαιότερους συναδέλφους, προσπαθούσαμε οι νεώτεροι να μάθουμε τον τρόπο, με τον οποίο, πέραν των θεωρητικών γνώσεών μας στη νομική επιστήμη, θα έπρεπε να κινούμαστε όταν δικάζουμε και πώς θα έπρεπε να λειτουργούμε ως εφαρμοστές του δικαίου, για να είμαστε δίκαιοι, ουσιαστικοί, αλλά και αποτελεσματικοί και πρακτικοί. Από το στόμα λοιπόν των παλαιοτέρων συναδέλφων, στα πολλά σχετικά ερωτήματά μας, συχνά ως απάντηση ακούγαμε το εξής, εν είδει ευφυολογήματος, που είχε όμως ουσιαστική πρακτική σημασία: “Εν τω νόμω τι γέγραπται;’’ Πρόκειται ασφαλώς για τη γνωστή φράση του Κυρίου, που απηύθυνε σε κάποιο νομικό της εποχής, όταν αυτός, για να Τον πειράξει, Τον ρώτησε τι πρέπει να κάνει, για να κληρονομήσει την αιώνια ζωή. “Ο δε είπε προς αυτόν: Εν τω νόμω τι γέγραπται; πώς αναγιγνώσκεις;’’ (Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο 10,26).

V. Ξεκινούμε λοιπόν από το νομοθετικό πλαίσιο. Ο νομοθέτης ρυθμίζει το θέμα, στηριζόμενος εκ των πραγμάτων στα δεδομένα της ιατρικής επιστήμης με δύο προφανείς στόχους: α) την υγεία των εμβολιαζομένων και β) την υγεία του γενικού πληθυσμού σε επίπεδο πρόληψης (την αποφυγή δηλ. μετάδοσης ασθενειών και εξάπλωσης των μεταδοτικών λοιμώξεων, δηλ. την αποφυγή επιδημιών). 

Με το άρθρο 33 του Ν.2676/1999, που δημοσιεύθηκε στις 5-1-1999 στο 1ο τεύχος του ΦΕΚ και συνυπογράφεται από τους υπουργούς Εσωτερικών, Εθνικής Οικονομίας, Ανάπτυξης, Εργασίας, Υγείας -Πρόνοιας και Δικαιοσύνης, στα πλαίσια της ιατρικής περίθαλψης που παρέχουν οι ασφαλιστικοί Οργανισμοί και το Δημόσιο στους ασφαλισμένους και τα μέλη των οικογενειών τους, καθιερώνεται η υποχρεωτική προληπτική ιατρική με σκοπό την έγκαιρη διάγνωση και τη λήψη μέτρων για την πρόληψη της εκδήλωσης ή την αποτροπή της εμφάνισης νοσηρών καταστάσεων και η προληπτική αυτή ιατρική, κατά το ίδιο άρθρο του άνω νόμου, περιλαμβάνει και τον εμβολιασμό παιδιών και ενηλίκων, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών στην Ελλάδα. Εφ΄ όσον ο νόμος ομιλεί για υποχρεωτική προληπτική ιατρική, η οποία περιλαμβάνει, κατά την άνω διάταξη, και τα εμβόλια, είναι προφανές και συνάγεται σαφώς και ανενδοίαστα από το κείμενο του νόμου αυτού ότι ο νομοθέτης θέλησε η διενέργεια των εμβολιασμών, που προβλέπονται στα πλαίσια του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών, να μην εξαρτάται από την προαίρεση και την ευχέρεια των προσώπων, στα οποία αφορούν, αλλά αυτά είναι κατ’αρχήν υποχρεωμένα να τηρήσουν το νόμο και να εμβολιασθούν. Το ότι ο εν λόγω νόμος δεν προβλέπει άμεση συνέπεια, δηλαδή ποινή, για τις περιπτώσεις που δεν θα εφαρμοσθεί η διάταξη, δεν αναιρεί τη δεσμευτικότητά του, που είναι δεδομένη, κατά τη γνώμη μου, γιατί προφανώς ο νομοθέτης, είτε από αβλεψία, είτε ίσως για άλλους λόγους, που σχετίζονται με τον ήπιο τρόπο, με τον οποίο θέλησε να προσεγγίσει το θέμα, δεν συμπεριέλαβε στις διατάξεις του άνω νόμου και πρόβλεψη για τιμωρία όσων δεν τον εφαρμόζουν, στοχεύοντας ενδεχομένως στο να πείσει τους υποχρέους εξ ενδιαφέροντος να τηρήσουν τις διατάξεις του, εν όψει και του αναμενόμενου βλαπτικού αποτελέσματος από τη μη τήρηση του υποχρεωτικού εμβολιασμού, δηλαδή τον κίνδυνο προσβολής από τη συγκεκριμένη νόσο. Εξ άλλου η διερεύνηση των περιπτώσεων, που δεν έγινε εμβολιασμός, παρά το υποχρεωτικό της εφαρμογής του και ο περαιτέρω έλεγχος, η καταγραφή των μη εμβολιασθέντων, η ανεύρεση και η κίνηση διαδικασίας, δικαστικής ή άλλης για τη συμμόρφωση ή την τιμωρία των υπευθύνων δεν είναι καθόλου εύκολο να γίνει, προϋποθέτει πολύ καλή οργάνωση των υπηρεσιών, ενασχόληση και μεγάλη δαπάνη χρόνου και χρήματος, προϋποθέσεις που δυστυχώς δεν υφίστανται στην ελληνική πραγματικότητα. 

Αυτό όμως δεν συνεπάγεται, πρέπει να το ξαναπώ, ότι η τήρηση είναι προαιρετική. Εξ άλλου και ανεξαρτήτως αυτών η μη τήρηση των συγκεκριμένων διατάξεων και η μη συμμόρφωση σ’ αυτές μπορεί να ελεγχθεί και να τιμωρηθεί με τις γενικές υγειονομικού ή άλλου χαρακτήρος διατάξεις, που αφορούν την παραβίαση μέτρων για την πρόληψη ασθενειών ή τη διάδοση μεταδοτικής ή λοιμώδους νόσου.

Μπορεί να υπάρχουν ιατρικές απόψεις διαφορετικές, μπορεί δηλαδή, όπως πληροφορούμαι ότι συμβαίνει, μερίδα του ιατρικού κόσμου, με τα δικά της επιχειρήματα, να θεωρεί ότι ο εμβολιασμός δεν είναι υποχρεωτικός ή ότι, πολύ περισσότερο, βλάπτει την υγεία των εμβολιαζομένων ή έτι περαιτέρω ότι εξυπηρετεί συμφέροντα (των εταιριών, που κατασκευάζουν τα εμβόλια, των φαρμακοποιών κλπ). Εφόσον όμως αρμοδίως κατά το νόμο έχει θεσπισθεί η υποχρεωτική διενέργεια κάποιων εμβολίων, κατά τα προαναφερθέντα, δεν εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια αυτών που υποχρεούνται να εμβολιασθούν να αρνηθούν τον εμβολιασμό. 

Έτσι, στηριζόμενος ο νομοθέτης στην αποδεκτή και κρατούσα ιατρική γνώση και άποψη, νομοθετεί με βάση τον επιδιωκόμενο στόχο, δηλαδή την υγεία των εμβολιαζομένων και την υγεία του γενικού πληθυσμού, σε επίπεδο πρόληψης, όπως προλέχθηκε. Είναι καθήκον, μετά ταύτα, όσων έχουν αντίθετη άποψη, μέσω των προβλεπόμενων διαδικασιών, συζητώντας με τους υπεύθυνους να πείσουν για την άποψή τους, ώστε να αλλάξει ενδεχομένως το νομικό πλαίσιο. Αυτό όμως δεν επιτρέπεται να γίνει αυθαίρετα. Δεν μπορεί δηλαδή να γίνει με απαίτηση, απαίτηση που στηρίζεται απλώς στη διαφορετική προσέγγιση κάποιων γιατρών ή ομάδων ή άλλων σχετιζόμενων με το θέμα (πολλές φορές και μη σχετιζόμενων, δηλαδή αναρμόδιων) προσώπων, όπως δυστυχώς συμβαίνει σε πολλούς τομείς του εθνικού μας βίου σήμερα.

VI. Ένα βασικό επιχείρημα του αντιεμβολιαστικού κινήματος, απ’ όσο γνωρίζω, είναι ότι δημιουργούνται από τα εμβόλια παρενέργειες, ίσως μάλιστα ισχυρές παρενέργειες. 

Ανεξαρτήτως της βασιμότητας του ερωτήματος αυτού, για τους νομικούς, στην περίπτωση παρενεργειών, τις οποίες οι αντιλέγοντες με έμφαση επικαλούνται, υπάρχει η, εμφανιζόμενη σε πολλές περιοχές της νομικής επιστήμης και πράξης, σύγκρουση και στάθμιση εννόμων αγαθών ήτοι στάθμιση συμφερόντων. Πρέπει δηλαδή ανάμεσα σε δύο αγαθά να επιλέξουμε εκείνο που έχει μεγαλύτερη αξία και να θυσιάσουμε το ήσσον. Δεν απαγορεύουμε τις εγχειρήσεις, επειδή κάποιες φορές εμφανίζονται παρενέργειες, μέχρι και θάνατος, δεν καταργούμε τα φάρμακα, επειδή έχουν παρενέργειες, αλλά προσπαθούμε να ελαττώσουμε ή να εξαλείψουμε τις παρενέργειες και συνεχίζουμε τη χορήγησή τους. Αλλιώς το κακό που θα προκληθεί μπορεί να είναι μεγαλύτερο και το προστατευόμενο έννομο αγαθό να πληγεί άμεσα ή και ανεπανόρθωτα. 

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=10226915952145506&id=1253943930