Η Ελληνορθόδοξη Μονή της Παναγίας της Οδηγήτριας του Καφτούν στο Λιβάνο

Ο Λίβανος είναι μια χώρα γεμάτη από θρησκευτικά μνημεία. Πολλά από αυτά τα θρησκευτικά μνημεία ανήκουν η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, τα οποία δυστυχώς, για τους περισσότερους από εμάς τους Έλληνες είναι άγνωστα. Κατά το παρελθόν, έχω γράψει και αναρτήσει σχετικά, για μερικά από αυτά τα μνημεία, και σήμερα θα γράψω για ακόμη άλλο ένα, με την ελπίδα ότι οι Έλληνες θα γνωρίσουν την ύπαρξη τους, και ίσως ακόμη και να τα επισκεφθούν, μια πράξη η οποία θα φέρει τους Ελληνορθόδοξους του Λιβάνου πιο κοντά σε εμάς, και εμάς πιο κοντά σε αυτούς.
Το Καφτούν είναι ένα μικρό Λιβανέζικο χωριό που βρίσκεται κατά μήκος της βόρειας όχθης του Νάχρ ελ Τζάουζ ποταμού (Κάρυος ποταμός), στην περιφέρεια της Κούρας, στον Βόρειο Λίβανο.

Το Καφτούν βρίσκεται στα ανατολικά της κωμόπολης Χαμάντ, όπου ακόμη μια άλλη Ελληνική Ορθόδοξη γυναικεία Μονή έχει την έδρα της, αυτή της Παναγίας της Φοτολάμπουσας (Σαϊντέντ Ελ Νουριέχ) , για τη οποία έχω ήδη γράψει σε προηγούμενη μου ανάρτηση. Στην άκρη του Καφτούν, προς την κατεύθυνση του Νάχρ ελ Τζάουζ ποταμού, σε ένα απόκρημνο και βραχώδεις τοπίο, περιτριγυρισμένο από ελιές και οπωροφόρα δένδρα, βρίσκεται η γραφική Ελληνορθόδοξη γυναικεία Μονή της Παναγίας της Οδηγήτριας του Καφτούν, κτισμένη μέσα σε ένα βράχο από κόκκινο ασβεστόλιθο, δίπλα στο ποτάμι. Σε αντίθεση με τα περισσότερα από τα μοναστήρια στη Μέση Ανατολή, αλλά όπως και η Ελληνορθόδοξη Μονή της Παναγίας της Χαματούρας, η οποία είναι επίσης κοντά, η Μονή της Παναγίας του Καφτούν, είναι χτισμένη μέσα σε βράχο και δεν βρίσκεται σκαρφαλομένη σε κορυφές βουνών, όπως συνήθως συμβαίνει.
Η Μονή της Παναγίας του Καφτούν, σήμερα κατοικείται από περίπου δεκαπέντε ελληνορθόδοξες μοναχές, και η ηγουμένη τους είναι η Αδελφή Μαριγώ. Η τοποθεσία και η Μονή του Καφτούν αναφέρεται από τους ιστορικούς του 9 ου αιώνα, και μεταξύ του 11 ου και 13 ου αιώνα η Μονή είχε μεγάλη πνευματική επιρροή στην περιοχή. Ωστόσο, η Μονή δεν είναι γνωστή τόσο για την αρχαία ύπαρξη της αλλά διότι στεγάζει μια ανεκτίμητη και μοναδική διπλής όψης βυζαντινή εικόνα σε ιερατικό ύφος, που χρονολογείται από τον 13 ο αιώνα και είναι γνωστή για τα πολλά θαύματα της. Στην εικόνα αυτή απεικονίζεται στη μία πλευρά η Παναγία η Οδηγήτρια, και από την άλλη η Βάπτιση του Χριστού. Περιέχει επιγραφές σε τρεις γλώσσες: Αραβικά, Ελληνικά και Συριακά. Η παρουσία πολλών γλωσσών στην ίδια σκηνή, είναι ένα γνωστό φαινόμενο σε τοιχογραφίες και εικόνες του δέκατου τρίτου αιώνα στη περιοχή της Συρίας και του Λιβάνου. Λόγω ορισμένων υφολογικών στοιχείων, ιδιαίτερα όπως τα χαρακτηριστικά και ο χρωματισμός, η εικόνα σχετίζεται με την Βυζαντινή τέχνη που είχε αναπτυχθεί στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου κατά τα χρόνια των Σταυροφόρων, και ιδίως με τις Κυπριακές εικόνες. Αν και η προέλευση της εικόνας παραμένει άγνωστη, η αφιερωματική επιγραφή στα αραβικά, που είναι χαραγμένη στο μεταλλικό περίβλημα του φωτοστέφανου, δείχνει ότι η εικόνα προσφέρθηκε ως δώρο στη Μονή της Παναγίας του Καφτούν το 1804.
Μέχρι το 1972, η εικόνα ήταν εντοιχισμένη στο τέμπλο της εκκλησίας της Μονής όπου την προσκυνούσαν οι πιστοί. Κατά τη διάρκεια του 1972, η εικόνα είχε κλαπεί και μεταφέρθηκε στο Λονδίνο, αλλά βρέθηκε και επιστράφηκε στη Μονή. Το 1977, κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου του Λιβάνου, η εικόνα είχε κλαπεί και πάλι, αλλά την επέστρεψε ο ληστής, αφού είδε ένα όνειρο στο οποίο η Παναγία του εμφανίστηκε και τον οδήγησε να συνειδητοποιήσει τις συνέπειες των πράξεων του. Μετά από διαμονή περίπου 9 χρόνων στη Γαλλία για την επιδιόρθωση της και για εκθέσεις, η εικόνα επιστράφηκε στη Μονή το 1998. Επί του παρόντος έχει τοποθετηθεί για προσκύνημα στην εκκλησία της Μονής με ειδικό τρόπο, έτσι ώστε και οι δύο πλευρές της εικόνας να μπορούν να φαίνονται.


greeknation.blogspot.com