ΤΟ ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΙΡΑΝ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ .

του Μάνου Καραγιάννη*
Την ώρα που η ελληνική κοινή γνώμη έχει στρέψει την προσοχή της στο “κούρεμα” του ελληνικού χρέους, ο υπόλοιπος κόσμος παρακολουθεί με αγωνία τη διπλωματική διελκυστίνδα γύρω από το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Η διακηρυγμένη πρόθεση της Ουάσινγκτον να εμποδίσει με κάθε τρόπο την πυρηνικοποίηση του Ιράν, την οδηγεί σε τροχιά σύγκρουσης με το ισλαμικό καθεστώς, που συνεχίζει ακάθεκτο τη διαδικασία εμπλουτισμού ουρανίου.


Η αντιδυτική και αντισημιτική ρητορεία του Μαχμούντ Αχμεντινετζάντ εντείνει την ανασφάλεια του Ισραήλ και ενισχύει την εκτίμηση ότι η υλοποίηση του πυρηνικού προγράμματος είναι μόνο το πρώτο βήμα για την ανάπτυξη πυρηνικού οπλοστασίου.
Γενεσιουργός αιτία της ιρανικής πολιτικής είναι αναμφισβήτητα η αίσθηση περικύκλωσης που έχει δημιουργήσει η παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων σε γειτονικές χώρες, αλλά και η αντιπαλότητα με το εβραϊκό Κράτος. Παρά την κλιμακούμενη κρίση για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, τα εγχώρια ΜΜΕ και ο πολιτικός κόσμος δεν αντιμετωπίζουν τις πυρηνικές φιλοδοξίες της Τεχεράνης ως ένα ζήτημα προτεραιότητας για την ελληνική διπλωματία.
Δυστυχώς, δεν έχει γίνει ακόμα κατανοητό ότι η απόκτηση όπλων μαζικής καταστροφής από το Ιράν συνιστά απτή απειλή όχι μόνο για τις γειτονικές χώρες, αλλά και για την ελληνική ασφάλεια. Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι οι μόνες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα βρίσκονται σύντομα εντός τους βεληνεκούς των ιρανικών βαλλιστικών πυραύλων, ικανών να μεταφέρουν πυρηνικές ή άλλες μη συμβατικές κεφαλές. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση που οι ΗΠΑ εξαπολύσουν ένα προληπτικό πλήγμα εναντίον του Ιράν, οι αμερικανικές/ΝΑΤΟϊκές εγκαταστάσεις στη χώρα μας μπορεί να αποτελέσουν στόχο πυραυλικής επίθεσης.
Επιπρόσθετα, η πυρηνικοποίηση του Ιράν με μαθηματική ακρίβεια θα προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Γειτονικές χώρες θα βρεθούν αντιμέτωπες με ένα κλασσικό δίλημμα ασφάλειας. Αν η ιστορία αποτελεί πυξίδα για το μέλλον, το πιθανότερο είναι χώρες όπως η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία να επιχειρήσουν να αναπτύξουν με τη σειρά τους πυρηνικά όπλα, για να εξισορροπήσουν τη νέα απειλή για την ασφάλεια τους.
Η επικείμενη κατασκευή του πρώτου τουρκικού πυρηνικού αντιδραστήρα στη Σαμψούντα της Μαύρης Θάλασσας δείχνει ότι η Άγκυρα δεν αποκλείει την πυρηνική επιλογή. Δεν πρέπει να ξεγελά η πρόσκαιρη προσέγγιση μεταξύ Άγκυρας και Τεχεράνης αναφορικά με το κουρδικό ζήτημα· οι σχέσεις των δύο χωρών ήταν και παραμένουν ανταγωνιστικές.
Είναι προφανές ότι τυχόν απόκτηση πυρηνικών όπλων από την Άγκυρα θα αλλάξει δραματικά τους συσχετισμούς ισχύος μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, και θα ακυρώσει την ελληνική (συμβατική) αποτροπή. Είναι καιρός η Αθήνα να δείξει την πρέπουσα σημασία στο ιρανικό πρόβλημα καθώς είναι άμεσα ενδιαφερόμενη.

* Επίκουρος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, συνεργάτης ΕΛ.Κ.Ε.Δ.Α.