Ὁ Ἅγιος Νεομάρτυς Παῦλος ὁ Πελοποννήσιος (22 Μαΐου †)

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοῦ
Οἱ Νεομάρτυρες λαμπρύνουν τὴν Ἐκκλησία μας ὡς ἀστέρες ἀπαστράπτοντες. Μὲ τὴν ἀμετακίνητη πίστη τους στὸν ἀληθινὸ Τριαδικὸ Θεὸ καὶ τὴν ὁμολογία τους στὴν Ὀρθοδοξία μας, ὡς τὴ μόνη ἀληθινὴ καὶ σώζουσα πίστη, ἀναβίωσαν τὰ μαρτύρια τῶν πρώτων Χριστιανῶν. Μὲ τὰ δικά τους μαρτύρια διέσωσαν τὴν Ὀρθοδοξία καὶ στήριξαν τὸ δοκιμαζόμενο Γένος μας στὰ μαῦρα χρόνια της τουρκικῆς δουλείας. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς ὑπῆρξε καὶ ὁ ἅγιος Νεομάρτυς Παῦλος ὁ Πελοποννήσιος.

Τόπος καταγωγῆς του τὸ χωριὸ Σοποτὸ τῆς Ἐπαρχίας Καλαβρύτων. Γεννήθηκε στὰ 1790 ἀπὸ... γονεῖς φτωχούς, ἀλλὰ εὐσεβεῖς καὶ ἐνάρετους. Τὸ βαπτιστικό του ὄνομα ἦταν Παναγιώτης. Μέσα στὴ φτώχεια καὶ τὴν καταπίεση τῶν κατακτητῶν Τούρκων, φρόντισαν οἱ γονεῖς του νὰ τὸν ἀναθρέψουν μὲ τὴν πίστη στὸ Θεὸ καὶ νὰ τὸν ἐμποτίσουν μὲ τὶς χριστιανικὲς ἀρετές, ποὺ πρέπει νὰ ἔχει ἕνας ἀληθινὸς Χριστιανός.
Ὅταν ἔγινε ἔφηβος, καὶ μὴ ἔχοντας τὰ μέσα νὰ ζήσει στὸ φτωχὸ ὀρεινὸ χωριό του, ἀποφάσισε νὰ πάει στὴν Πάτρα, γιὰ τὴν ἀναζήτηση καλλίτερης ζωῆς. Προσκολλήθηκε σὲ κάποιον βιοτέχνη ὑποδηματοποιὸ καὶ ἔμαθε τὴν τέχνη τοῦ σανδαλοποιοῦ, ὑποδεικνύοντας ἐνάρετο βίο καὶ σεβασμὸ πρὸς ὅλους.
Ἔμεινε στὴν ἀχαϊκὴ μεγαλούπολη δεκατέσσερα χρόνια. Ὅμως κάποια στιγμὴ ἀποφάσισε νὰ γυρίσει στὸ χωριό του, κοντὰ στοὺς δικούς του, νὰ ἀσκήσει τὸ ἐπάγγελμα, ποὺ ἔμαθε στὴν Πάτρα. Μὲ τὰ χρήματα ποὺ ἔφερε μαζί του ἐπέλεξε κάποιο χῶρο, νὰ τὸν νοικιάσει, προκειμένου νὰ στεγάσει τὸ ἐργαστήριό του. Φαίνεται πὼς οἱ ἰδιοκτῆτες τοῦ καταστήματος ἦταν δύστροποι καὶ ἀναξιόπιστοι ἄνθρωποι, ἀπαιτώντας μεγαλύτερο νοίκι ἀπὸ ἐκεῖνο ποὺ εἶχαν συμφωνήσει ἀρχικά. Ὁ Παναγιώτης ἀδυνατοῦσε νὰ καταβάλει τὸ ποσὸ καὶ γι’ αὐτὸ τὸν ἔσυραν στὰ τουρκικὰ δικαστήρια καὶ τὸν ἔκλεισαν στὴ φυλακή. Ὁ Παναγιώτης, πάνω στὸ θυμὸ τοῦ εἶπε τὴ φράση: «Τοῦρκος νὰ γίνω, ἂν δώσω περισσότερα». Μὲ τὴν ἀπερίσκεπτη αὐτὴ φράση του, οἱ τοῦρκοι δικαστὲς τὸν ἀθώωσαν καὶ τὸν ἔβγαλαν ἀπὸ τὴ φυλακή. Συμφώνησε ἐπίσης μὲ τοὺς ἐνοικιαστὲς καὶ ἔδωσε τὰ χρωστούμενα. Πρέπει νὰ διευκρινίσουμε ἐδῶ πὼς ὅποιος Ρωμιὸς διέπραττε τὸ ὁποιοδήποτε παράπτωμα, ὅσο βαρὺ καὶ ἂν ἦταν, καὶ ὁμολογοῦσε ὅτι ἀλλαξοπίστησε ἢ ὅτι θὰ ἀλλαξοπιστήσει, τὰ τουρκικὰ δικαστήρια τὸν ἀθώωναν, μὲ τὸ αἰτιολογικό, ὅτι, ἡ ἁπλὴ ὁμολογία πίστης στὸ Ἰσλάμ, διαγράφει ὅλες τὶς πρότερες ἁμαρτίες, ὅπως προβλέπει τὸ Κοράνιο! Τὴ φράση τοῦ ἀγαθοῦ Παναγιώτη, τὴν ἐξέλαβαν οἱ τοῦρκοι ὡς ἐθελούσιο ἐξισλαμισμό!


Μετὰ τὴν ἀποφυλάκισή του ἔφυγε ἀπὸ τὰ Καλάβρυτα καὶ πῆγε στὴν Τρίπολη, χωρὶς νὰ ἔχει συνειδητοποιήσει τὸ βάρος τῆς ἀκούσιας ὁμολογίας του, ὅτι ἔγινε Τοῦρκος. Ἐκεῖ μάλιστα ἔμπλεξε μὲ δύο ἄλλους νεαρούς, στοὺς ὁποίους συστήθηκε ὡς τοῦρκος μὲ μὲ τοὺς ὁποίους διασκέδαζε στὴ γύρω περιοχή.


Μετὰ ἀπὸ κάποιο καιρὸ ἄρχισε νὰ συνειδητοποιεῖ τὸ μεγάλο του σφάλμα καὶ ἄρχισε νὰ τὸν ἐλέγχει ἡ συνείδησή του. Δὲ μποροῦσε νὰ ἡσυχάσει. Ὁ τόπος ποὺ διέπραξε τὸ ἀνοσιούργημα δὲν τὸν χωροῦσε πιὰ καὶ γι’ αὐτὸ ἀποφάσισε νὰ πάει στὸ Ἅγιο Ὅρος γιὰ νὰ ἐξιλεωθεῖ ἀπὸ τὸ κρίμα του. Ἐγκαταστάθηκε στὴ Λαύρα τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου καὶ ἔγινε ὑποτακτικὸς σὲ κάποιον ἐνάρετο καὶ σοφὸ γέροντα Πελοποννήσιο, ὀνόματι Τιμόθεο, στὸν ὁποῖο ἐξομολογήθηκε τὸ βαρύτατο σφάλμα του. Ὁ ἅγιος Γέροντας προσπάθησε νὰ τὸν παρηγορήσει καὶ νὰ ἁπαλύνει τὸν πόνο του. Λίγο ἀργότερα ἀποφάσισε νὰ γίνει μοναχὸς καὶ ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ὄνομα Παῦλος καὶ ἐγκαταστάθηκε μὲ τὸν Γέροντά του στὴ Ρωσικὴ Μονὴ τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονα. Ἐκεῖ ἔμεινε τρία χρόνια, ἀσκούμενος, προσευχόμενος καὶ κλαίοντας ἀκατάπαυστα γιὰ τὸ ἁμάρτημα τῆς ἀκούσιας ἄρνησης τοῦ Χριστοῦ. Ἐκεῖ πῆρε καὶ τὴ μεγάλη ἀπόφαση: νὰ ξεπλύνει μὲ τὸ μαρτύριο τὴν ἁμαρτία του!


Ὄντας ἤδη 25 χρόνων, ἔφυγε ἀπὸ τὴ Ρώσικη Μονὴ καὶ πῆγε στὴ Σκήτη τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ ὑποτάχτηκε στὸν πνευματικό του, τὸν ἱερομόναχο Ἀνανία, στὸν ὁποῖο γνώρισε τὸν πόθο του γιὰ τὸ μαρτύριο. Ἐδῶ πρέπει νὰ διευκρινίσουμε πὼς στὰ χρόνια της δουλείας ὑπῆρχε, κυρίως στὸ Ἅγιο Ὅρος, ὁ θεσμὸς τοῦ «ἀλείπτη», ἤτοι τοῦ πνευματικοῦ, ποὺ προετοίμαζε ὅσους ποθοῦσαν τὸ μαρτύριο. Ὁ Ἀνανίας ἦταν ἕνας ἀπὸ αὐτούς. Ἔμεινε στὴ Σκήτη 40 ἡμέρες, ὅπου προετοιμάστηκε πνευματικὰ καὶ ψυχικά. Ὕστερα πῆρε τὴν εὐλογία τῶν Πατέρων καὶ ἀναχώρησε γιὰ τὴν πατρίδα του, νὰ συναντήσει τὸ μαρτύριο.


Ἔφτασε στὴ Μονὴ τοῦ Μεγάλου Σπηλαίου, ὅπου ἔμεινε γιὰ 40 ἡμέρες μὲ αὐστηρὴ νηστεία, ἀγρυπνία καὶ προσευχή. Κατόπιν ἀναχώρησε γιὰ τὰ Καλάβρυτα καὶ μετὰ γιὰ τὴν Τρίπολη. Ἐκεῖ ἔμαθε ὅτι κάποιος ἐξάδελφός του εἶχε γίνει ἐξωμότης καὶ ζοῦσε στὸ Ναύπλιο. Πῆγε ἐκεῖ, προκειμένου νὰ τὸν διορθώσει. Μαζὶ μὲ τὸν ἐξωμότη ξαναγύρισε στὴν Τρίπολη, ὅπου παρουσιάστηκε στὸ Μουφτὴ τῆς πόλεως, ἀπὸ τὸν ὁποῖο πῆρε ἄδεια νὰ παραστεῖ στὸν τοῦρκο κατή, τὴν ἡμέρα τῆς μεγάλης σύναξης πολλῶν χριστιανῶν προκρίτων καὶ ἀρχιερέων.


Ἐνώπιον αὐτῶν διακήρυξε μὲ δυνατὴ φωνὴ τὴ θεότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἄσκησε δριμύτατο ἔλεγχο κατὰ τῆς θρησκείας τοῦ Ἰσλάμ. Διακήρυξε ἐπίσης ὅτι ὁ ἴδιος ἀκούσια ἔγινε ἐξωμότης τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ τώρα εἶναι Χριστιανὸς καὶ δὲν ἀλλάζει τὴν πίστη του, μὲ καμιὰ δύναμη, οὔτε καὶ μὲ τὸ θάνατο! Ἀκολούθησαν ἀνακρίσεις, ὑποσχέσεις ἀπὸ τοὺς Τούρκους γιὰ δόξες, τιμές, ἀξιώματα καὶ χρήματα. Ὑποβλήθηκε σὲ βασανισμούς, ἀλλὰ αὐτὸς ἔμεινε ἀμετακίνητος.


Ὁ τοῦρκος κατὴς ἔβγαλε τὴν ποινή, ὑπόγραψε τὴν θανάτωσή του διὰ τῆς πυρᾶς. Τελικὰ τὸν ἀποκεφάλισαν στὶς 22 Μαΐου τοῦ 1818, στὴν Τρίπολη, σὲ ἡλικία 28 ἐτῶν. Τὸ τίμιο λείψανο τοῦ Μάρτυρα τὸ πέταξαν σὲ χῶρο ἀκαθαρσιῶν σὲ οἰκόπεδο κάποιου τούρκου ἀξιωματούχου. Ὅμως οἱ Χριστιανοὶ τῆς Τρίπολης τὸ παρέλαβαν κρυφὰ καὶ τὸ ἐνταφίασαν μὲ τιμές, στὴ Μονὴ Ἁγίου Νικολάου Βαρσῶν. Ἐκεῖ ὑπάρχουν μέχρι σήμερα τὰ χαριτόβρυτα λείψανά του, τὰ ὁποία ἁγιάζουν τοὺς προσκυνητὲς καὶ θαυματουργοῦν. Ἡ μνήμη τοῦ ἑορτάζεται στὶς 22 Μαΐου καὶ εἶναι ὁ πολιοῦχος Ἅγιος της Τριπόλεως, μαζὶ μὲ τὸν ἅγιο Νεομάρτυρα Δημήτριο, οἱ ὁποῖοι συνεορτάζουν τὴν ἴδια ἡμέρα.




Ἀναρτήθηκε ἀπὸ Γεροντικό

Ἐτικέτες ἁγιολόγιο