Η παρακάτω μαρτυρία έχει να κάνει με τον σχετικά πρόσφατο πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας.

 Ηλιας Καλλιωρας

Η παρακάτω μαρτυρία έχει να κάνει με τον σχετικά πρόσφατο πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας.

Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η μαρτυρία και τι μπορούμε να αποκομίσουμε από αυτή, όσο ωμή, αποκρουστική και συγκλονιστική κι αν είναι:

Είμαι από την πόλη …

Μεταξύ του 1992 και του 1995, ήταν σκέτη κόλαση. Για ένα χρόνο, έζησα και επέζησα σε μια πόλη 6000 κατοίκων χωρίς νερό, ηλεκτρικό, βενζίνη, ιατρική βοήθεια, αστυνομία ή πολιτοφυλακή, εταιρείες προμηθειών και οποιαδήποτε συνηθισμένη υπηρεσία ή κεντρική διοίκηση.

Όταν άρχισαν όλα, κάποιοι από μας ήταν καλύτερα προετοιμασμένοι. Αλλά οι περισσότεροι από τους γείτονες μου είχαν φαγητό μόνο για λίγες μέρες.

Ερχόντουσαν κούτες βοήθειας αεροπορικώς κάθε 10 μέρες, αλλά δεν ήταν ποτέ αρκετές.

Πολύ λίγοι είχαν κήπους. Σε 3 μήνες άρχισαν να εξαπλώνονται φήμες ότι άνθρωποι πέθαιναν από την πείνα και το κρύο. Αφαιρέσαμε όλες τις πόρτες και τα κουφώματα από τα παράθυρα από εγκαταλειλημμένα σπίτια, καθώς και τα ξύλινα πατώματα και τα κάψαμε για να ζεσταθούμε.

Πολλοί πέθαναν από ασθένειες, ιδιαίτερα εξαιτίας του νερού (2 άτομα από τη δική μου οικογένεια). Πίναμε κυρίως νερό της βροχής, τρώγαμε περιστέρια, ακόμα και αρουραίους.

Τα χρήματα έγιναν άχρηστα πολύ γρήγορα. Γυρίσαμε στις ανταλλαγές.

Όπλα, πυρομαχικά, κεριά, αναπτήρες, αντιβιοτικά, βενζίνη, μπαταρίες και φαγητό. Πολεμούσαμε γι’ αυτά σαν ζώα.

Η δύναμη ερχόταν με τους αριθμούς. Αν έμενες μόνος σου, ήταν θέμα χρόνου να σε κλέψουν και να σε σκοτώσουν, ακόμα κι αν ήσουν οπλισμένος. Αυτό λέει η εμπειρία μου.

Ποιές γνώσεις μας χρειάστηκαν:

Για να καταλάβετε καλύτερα την κατάσταση, σκεφτείτε πως πρακτικά ήταν μια επιστροφή στη λίθινη εποχή.

Για παράδειγμα, είχα μια φιάλη υγραερίου,

αλλά δεν την χρησιμοποιούσα για θέρμανση – αυτό θα ήταν πολύ ακριβό!

Της τοποθέτησα έναν αντάπτορα για να γεμίζω αναπτήρες.

Οι αναπτήρες ήταν πραγματικά πολύτιμοι.

Αν κάποιος έφερνε έναν άδειο αναπτήρα τον γέμιζα και αυτός μου έδινε ένα κερί ή μια κονσέρβα.

Ήμουν τραυματιοφορέας. Σε αυτές τις συνθήκες, οι γνώσεις ήταν ο πλούτος μου. Πρέπει να είστε διερευνητικοί και ικανοί – η ικανότητα να επισκευάζετε πράγματα είναι πιο σημαντική κι από το χρυσό.

Τα εφόδια μπορεί να τελειώσουν, αλλά οι ικανότητες σας θα συνεχίσουν να σας ταΐζουν.

Θέλω πραγματικά να το τονίσω αυτό, πρέπει να μάθετε να φτιάχνετε πράγματα, να επισκευάζετε παπούτσια για παράδειγμα.

Ο γείτονας μου ήξερε πώς να φτιάχνει κάτι σαν κηροζίνη για να δουλεύουν οι λάμπες. Δεν πείνασε ποτέ του.

Τι θα έκανα αν είχα 3 μήνες για να προετοιμαστώ:

Σήμερα ξέρω ότι όλα μπορούν να καταρρεύσουν πολύ γρήγορα. Έχω κάνει ένα απόθεμα φαγητού, ειδών υγιεινής και μπαταριών που είναι αρκετά για 6 μήνες.

Μένω σε ένα ασφαλές διαμέρισμα και έχω και ένα σπίτι με καταφύγιο 5 χιλιόμετρα μακριά.

Και εκεί διατηρώ απόθεμα 6 μηνών.

Το σπίτι αυτό είναι σε χωριό, και οι περισσότεροι εκεί είναι καλά προετοιμασμένοι – τους δίδαξε ο πόλεμος.

Έχω 4 όπλα.

Ασχολούμαι με την κηπουρική και έχω δικό μου κήπο.

Οι οικογένειες που μένουν μαζί συνδυάζουν τις γνώσεις, τις εμπειρίες και τις ικανότητες τους και αυτό είναι ευεργετικό.

Τι ακριβώς να βάλετε στο απόθεμα σας:

Αν η κλεψιά δεν είναι για σας, σημειώστε φαγητό, είδη υγιείνης, μπαταρίες, συστήματα κατακράτησης βρόχινου νερού, αντικείμενα για τυχόν ανταλλαγές (μαχαίρια, αναπτήρες, σπινθηριστές, σαπούνι).

Επίσης, κάτι αλκοολούχο χωρίς ημερομηνία λήξης. Φτηνό ουίσκι για παράδειγμα.

Πολλοί πέθαναν από κακή υγιεινή.

Θα χρειαστείτε απλά αντικείμενα σε μεγάλες ποσότητες – σακούλες σκουπιδιών για παράδειγμα, πάρα πολλές. Χαρτιά υγείας. Πιάτα και ποτήρια μιας χρήσης. Πολλά.

Το ξέρω γιατί δεν είχα κανένα.

Για μένα, η υγιεινή είναι πιο σημαντική και από το φαγητό.

Τι κάνεις όταν χρειάζεσαι αντισηπτικό; Αντισηπτικά λοιπόν, απορρυπαντικά, χλωρίνη, σαπούνι, γάντια και μάσκες.

Γνώση πρώτων βοηθειών, καθαρισμού πληγών και εγκαυμάτων. Ακόμα κι αν βρείτε γιατρό, ίσως να μην μπορείτε να τον πληρώσετε. Μάθετε επίσης να χρησιμοποιείτε αντιβιοτικά, και φτιάξτε ένα καλό απόθεμα απ’ αυτά.

Πρέπει να κρατάμε μικρά αντικείμενα: Μια γεννήτρια είναι καλή, αλλά 1000 αναπτήρες BIC είναι καλύτεροι. Η γεννήτρια τραβά την προσοχή, ενώ οι αναπτήρες είναι συμπαγείς, φτηνοί και χρησιμοποιούνται πάντα σε ανταλλαγές.

Συνήθως συλλέγαμε νερό της βροχής σε 4 μεγάλα βαρέλια και μετά το βράζαμε. Υπήρχε ένα ποταμάκι, αλλά το νερό του χαλούσε πολύ γρήγορα. Πρέπει επίσης να έχουμε δοχεία: βαρέλια και κουβάδες.

Περί πολύτιμων μετάλλων:

Είναι πολύ χρήσιμα, αντάλλαξα ό,τι χρυσό και ασήμι είχα με πυρομαχικά. Κάποιες φορές, βρίσκαμε δολάρια και μάρκα. Αγοράσαμε κάποια πράγματα με αυτά, αλλά αυτό γινόταν σπάνια και οι τιμές ήταν αστρονομικές. Για παράδειγμα, μια κονσέρβα με φασόλια κόστιζε 30 με 40 δολάρια.

Τα ντόπια χρήματα σύντομα απαξιώθηκαν και για ό,τι χρειαζόμασταν απλά κάναμε ανταλλαγές.

Για το αλάτι (και όχι μόνο):

Το αλάτι ήταν πολύ ακριβό, αλλά ο καφές και τα τσιγάρα ήταν ακριβότερα.

Είχα πολλά αλκοολούχα ποτά και έκανακαι ανταλλαγές χωρίς πρόβλημα.

Η κατανάλωση αλκοόλ δεκαπλασιάστηκε σε καιρό πολέμου.

Ίσως σήμερα πρέπει να διατηρούμε απόθεμα αναπτήρων και μπαταριών – πιάνουν πολύ λίγο χώρο.

Για την αγορά όπλων και πυρομαχικών:

Η αστυνομία στην αρχή του πολέμου κατέσχεσε πολλά όπλα. Τα περισσότερα όμως τα είχαμε κρυμμένα.

Τώρα έχω ένα όπλο με νόμιμη άδεια. Σύμφωνα με τον τοπικό νόμο, είμαι προσωρινός συλλέκτης.

Αν ξεκινήσει αναταραχή, η κυβέρνηση θα κατασχέσει

όλα τα καταγεγραμμένα όπλα.

Αλλά να θυμάστε, η πιο δύσκολη εποχή είναι οι πρώτες μέρες, και ίσως να μην έχετε χρόνο να βρείτε όπλο για να προστατέψετε την οικογένεια σας.

Καύσιμα, υγραέριο, αναπτήρες, κονσέρβες, φάρμακα, είδη υγιεινής, κεριά, μαχαίρια, κουβάδες και μπαταρίες πρέπει να υπάρχουν σε κάθε σπίτι.

Τώρα πλέον γνωρίζουμε!

Οι μάσκες με φίλτρα αέρα μπορεί να αποδειχθούν ιδιαίτερα χρήσιμες.

Τα χρήματα σε τέτοιες περιπτώσεις αχρηστεύονται – μιλά ο χρυσός και το ασήμι…

Η κηπουρική μπορεί να μας σώσει τη ζωή...