Τα Θεοφάνεια – Μικρά Φώτα
Την παραμονή των Θεοφανείων οι Βαρασιώτες την έλεγαν «Μουτσούκκα Φώτα», δηλαδή Μικρά Φώτα.
Την παραμονή των Θεοφανείων οι Βαρασιώτες την έλεγαν «Μουτσούκκα Φώτα», δηλαδή Μικρά Φώτα.
Έπιναν Αγιασμό και έπαιρναν και στα σπίτια τους, για να ραντίσουν. Έβαζαν και στις ποτίστρες, για να πιούν και τα ζωντανά τους. Μέχρι το βράδυ τον τελείωναν.
Πολλοί εκείνη την ημέρα λούζονταν, γιατί πίστευαν πως έτσι δεν θα είχαν πονοκέφαλο όλον τον χρόνο.
Ο παπάς γύριζε το χωριό, ράντιζε και αγίαζε τα σπίτια και τα υποστατικά. Τον συνόδευε ένα παιδί κρατώντας ένα μικρό μπακιρένιο σκεύος, το «σιτιλόκκο», γεμάτο με Αγιασμό.
Εκείνη την ημέρα οι Φαρασιώτες κρατούσαν αυστηρή νηστεία. Έτρωγαν μόνο… νερόβραστα, για να πιούν ανήμερα των Θεοφανείων Μεγάλο Αγιασμό, που τον θεωρούσαν σαν Θεία Κοινωνία. Όλο το απόγευμα της παραμονής έψαλλαν τα κάλαντα των Φώτων. Καί για τα Φώτα είχαμε δικά μας κάλαντα.
Μεγάλα Φώτα
Τα Θεοφάνεια, τα «Μεγά τα Φώτα», όπως λέγονταν, μετά τη Θεία Λειτουργία τοποθετούσαν στο κέντρο του ναού την κολυμβήθρα. Τη γέμιζαν νερό και έψαλλαν την Ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού. Στο τέλος άφηνε ο παπάς μέσα στην κολυμβήθρα τον Τίμιο Σταυρό και γινόταν κατά κάποιο τρόπο, δημοπρασία. Όποιος πρόσφερε τα περισσότερα σε χρήματα η σε είδος, έκανε τον σταυρό του και τρεις μετάνοιες, έβγαζε τον Τίμιο Σταυρό από το νερό και τον ασπαζόταν. Από εκείνη τη στιγμή αυτός χριόταν συμβολικά «ο νουνός» του Χριστού και έπαιρνε στο σπίτι του την εικόνα του Τιμίου Προδρόμου και το Λάβαρο με την παράσταση της Βαπτίσεως του Χριστού. Τα ιερά αυτά τα φιλοξενούσε στο σπίτι του και δεχόταν επισκέπτες έως την άλλη μέρα της μνήμης του Βαπτιστού Ιωάννου. Ο χαιρετισμός της μέρας εκείνης ήταν: «Φώτα τσαί (και) καλημέρα» και η απάντηση: «Σε σεν τσαί σον κόσμον όλον». Δηλαδή: «Σε σένα και σε όλον τον κόσμο».
Τα Θεοφάνεια, τα «Μεγά τα Φώτα», όπως λέγονταν, μετά τη Θεία Λειτουργία τοποθετούσαν στο κέντρο του ναού την κολυμβήθρα. Τη γέμιζαν νερό και έψαλλαν την Ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού. Στο τέλος άφηνε ο παπάς μέσα στην κολυμβήθρα τον Τίμιο Σταυρό και γινόταν κατά κάποιο τρόπο, δημοπρασία. Όποιος πρόσφερε τα περισσότερα σε χρήματα η σε είδος, έκανε τον σταυρό του και τρεις μετάνοιες, έβγαζε τον Τίμιο Σταυρό από το νερό και τον ασπαζόταν. Από εκείνη τη στιγμή αυτός χριόταν συμβολικά «ο νουνός» του Χριστού και έπαιρνε στο σπίτι του την εικόνα του Τιμίου Προδρόμου και το Λάβαρο με την παράσταση της Βαπτίσεως του Χριστού. Τα ιερά αυτά τα φιλοξενούσε στο σπίτι του και δεχόταν επισκέπτες έως την άλλη μέρα της μνήμης του Βαπτιστού Ιωάννου. Ο χαιρετισμός της μέρας εκείνης ήταν: «Φώτα τσαί (και) καλημέρα» και η απάντηση: «Σε σεν τσαί σον κόσμον όλον». Δηλαδή: «Σε σένα και σε όλον τον κόσμο».
Το τέλος του Δωδεκαημέρου
Η μνήμη του Τιμίου Προδρόμου
Στις 7 Ιανουαρίου γιόρταζαν τη μνήμη του Τιμίου Προδρόμου και έκλεινε ο κύκλος του Δωδεκαημέρου. Ο κόντζορος, που έκαιγε δίπλα στο εικονοστάσι όλο το Δωδεκαήμερο, έσβηνε. Το ιερό Λάβαρο της Βαπτίσεως του Κυρίου μαζί με τα άγια εικονίσματα με μία κατανυκτική τελετή επέστρεφαν στον ναό.
Από το βιβλίο «Τα Φάρασα της Καππαδοκίας» μνήμες Φαρασιωτών Γερόντων, έκδοση Ι. Ησυχαστηρίου «Ευαγγελιστού Ιωάννου του Θεολόγου» Σουρωτή Θεσσαλονίκης
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου