Η αλλαγή είναι ζήτημα ψυχής: Να προσπαθείς εγκάρδια να κάνεις την καθημερινότητα του άλλου λίγο καλύτερη. Να δίνεις στο διπλανό σου λίγο χώρο στο πακτωμένο από ύλη και δεσμεύσεις παρόν για να ανασάνει, να σέβεσαι ευαισθησίες που τον κάνουν άνθρωπο κι όχι ανδράποδο, να επιτρέπεις στον άλλο, για λίγο έστω, να μη νιώθει υπόλογη μηχανή. Η χώρα είναι οι άνθρωποι. Και το ανησυχητικότερο δείγμα της τελευταίας φάσης της κρίσης είναι η εντεινόμενη έκπτωση των ίδιων των ανθρώπινων συμπεριφορών. Το κούρεμα της ανθρωπιάς. Ιδίως από πλευράς ορισμένων, που διαθέτουν εξουσία. Δηλαδή, των «πιστωτών» της ελληνικής καθημερινότητας.
Το κράτος πρωτοστατεί διά των υπαλλήλων. Αντί να βρουν μια νέα, τελική, ηρωική ώθηση και να επιτελούν τα καθήκοντά τους σα να μην υπάρχει αύριο, σε πάμπολλους δημόσιους φορείς οι εργαζόμενοι συχνά δρουν σα να εκδικούνται τον πολίτη. Ζητούν ακόμα μίζες, εξυπηρετούν ημετέρους, καθυστερούν υποτιθέμενα διαμαρτυρόμενοι. Όσο πιο ψηλά, τόσο χειρότερα στην κλίμακα της διάλυσης. Με ύφος πικρίας κι ενόχλησης, χωρίς αντανακλαστικά φροντίδας, το δημόσιο λειτουργεί ακόμα με πελατειακές προτεραιότητες, επιμένει σε γραφειοκρατίες (δίπλωμα-κάρτα με φωτογραφία, ΑΦΜ και υπογραφή δεν αποτελεί έγγραφο ικανό για επικύρωση γνήσιου υπογραφής στα ΑΤ!), αλλά κι εκτελεί επί χρήμασι διευκολύνσεις. Οι ίδιοι οι άνθρωποί του, Έλληνες κατά τα άλλα και συμπολίτες, εξαγριώνουν συχνά το γείτονά τους. Και κατακρεουργούν τον εργοδότη της (αν)ελεύθερης αγοράς, που με τη σειρά του ξεσπά ένα φιμωμένο μένος στον εργαζόμενο του ιδιωτικού τομέα.
Υπό το φόβο απολύσεων ολοένα και περισσότεροι εργασιακοί χώροι γίνονται αφόρητες διελκυστίνδες παιγνίων εξουσίας. Οι εργοδοσίες μεγάλων εταιριών ανά τη χώρα μεταθέτουν τις εντολές στα χαμηλά τις ιεραρχίας. Παράλληλα, ωράρια παύουν να υπάρχουν, τα λειτουργικά κόστη δε βγαίνουν, ενώ οι προσωπικοί προϋπολογισμοί των υπαλλήλων εκτροχιάζονται. Με απρόσωπες κι εκ του μακρόθεν ανακοινώσεις (ειδικά στις πολυεθνικές εταιρείες) και δια του εκβιαστικού συναισθήματος, εργοδότες και υψηλόβαθμα στελέχη εμφυσούν στην αγορά εργασίας την αντίληψη ότι και μόνο που κανείς εργάζεται, οφείλει να είναι ευγνώμων υπήκοος. Μικρές οι επιβραβεύσεις – έστω ηθικές, ελάχιστα τα δώρα, έστω χρόνου. Στερημένοι από στοιχεία προσωπικότητας και ιδωμένοι ως αριθμοί, οι Έλληνες πολίτες και εδώ υπόκεινται ημερήσια ψυχικά βασανιστήρια. Τα παίρνουν μαζί στο σπίτι. Τα μαγειρεύουν και τα καταναλώνουν οικογενειακώς.
Κι αν τις Κυριακές τα πρωινά, εκεί όπου συγκεντρώνονται τα είδη ρουχισμού του «όλοι μαζί μπορούμε» γίνεται κάτι τόσο θαυμάσιο, που αν δεν το ζήσει κανείς δεν μπορεί να το συλλάβει, έξω στους δρόμους πληθαίνουν οι τρελλοί. Ιδίως οι σαλεμένοι γέροντες και οι κατεστραμμένοι νέοι. Αλλά κι οι ίδιοι οι άνθρωποι που αντλούν από αποθέματα βαθέος ανθρωπισμού και πολιτισμικής παιδείας και μαζεύουν παλιά ρούχα και κουβέρτες για εκείνους που κρυώνουν, συχνά-πυκνά κι αυτοί απελπίζονται. Αδυνατούν να χωνέψουν το κακό. Το μάτι τους γυαλίζει, η δύναμή τους θολώνει. Αναπτύσσουν επιθετικές ροπές. Διότι ζουν κάτι που μοιάζει με κακό αστείο. Δεν έκλεψαν, δεν απέφυγαν υποχρεώσεις, δεν διορίστηκαν, πλην όμως τώρα – κι είναι πολλοί – πρέπει να αναπνέουν μέσα στην σκληρή καθημερινότητα ανθρώπων με λέπια, με μόνη προοπτική την επιβίωση. Σχεδόν χωρίς γωνιές να ζει κανείς.
Θέλει τέχνη για να μπορεί να θυσιάζει κανείς δίκαια. Βούληση για αλήθεια και κουράγιο. Κυρίως, διάθεση. Στα δύσκολα είναι που μετράει η ανθρωπιά. Στα εύκολα κάνει και το τσιφτετέλι.
Το κράτος πρωτοστατεί διά των υπαλλήλων. Αντί να βρουν μια νέα, τελική, ηρωική ώθηση και να επιτελούν τα καθήκοντά τους σα να μην υπάρχει αύριο, σε πάμπολλους δημόσιους φορείς οι εργαζόμενοι συχνά δρουν σα να εκδικούνται τον πολίτη. Ζητούν ακόμα μίζες, εξυπηρετούν ημετέρους, καθυστερούν υποτιθέμενα διαμαρτυρόμενοι. Όσο πιο ψηλά, τόσο χειρότερα στην κλίμακα της διάλυσης. Με ύφος πικρίας κι ενόχλησης, χωρίς αντανακλαστικά φροντίδας, το δημόσιο λειτουργεί ακόμα με πελατειακές προτεραιότητες, επιμένει σε γραφειοκρατίες (δίπλωμα-κάρτα με φωτογραφία, ΑΦΜ και υπογραφή δεν αποτελεί έγγραφο ικανό για επικύρωση γνήσιου υπογραφής στα ΑΤ!), αλλά κι εκτελεί επί χρήμασι διευκολύνσεις. Οι ίδιοι οι άνθρωποί του, Έλληνες κατά τα άλλα και συμπολίτες, εξαγριώνουν συχνά το γείτονά τους. Και κατακρεουργούν τον εργοδότη της (αν)ελεύθερης αγοράς, που με τη σειρά του ξεσπά ένα φιμωμένο μένος στον εργαζόμενο του ιδιωτικού τομέα.
Υπό το φόβο απολύσεων ολοένα και περισσότεροι εργασιακοί χώροι γίνονται αφόρητες διελκυστίνδες παιγνίων εξουσίας. Οι εργοδοσίες μεγάλων εταιριών ανά τη χώρα μεταθέτουν τις εντολές στα χαμηλά τις ιεραρχίας. Παράλληλα, ωράρια παύουν να υπάρχουν, τα λειτουργικά κόστη δε βγαίνουν, ενώ οι προσωπικοί προϋπολογισμοί των υπαλλήλων εκτροχιάζονται. Με απρόσωπες κι εκ του μακρόθεν ανακοινώσεις (ειδικά στις πολυεθνικές εταιρείες) και δια του εκβιαστικού συναισθήματος, εργοδότες και υψηλόβαθμα στελέχη εμφυσούν στην αγορά εργασίας την αντίληψη ότι και μόνο που κανείς εργάζεται, οφείλει να είναι ευγνώμων υπήκοος. Μικρές οι επιβραβεύσεις – έστω ηθικές, ελάχιστα τα δώρα, έστω χρόνου. Στερημένοι από στοιχεία προσωπικότητας και ιδωμένοι ως αριθμοί, οι Έλληνες πολίτες και εδώ υπόκεινται ημερήσια ψυχικά βασανιστήρια. Τα παίρνουν μαζί στο σπίτι. Τα μαγειρεύουν και τα καταναλώνουν οικογενειακώς.
Κι αν τις Κυριακές τα πρωινά, εκεί όπου συγκεντρώνονται τα είδη ρουχισμού του «όλοι μαζί μπορούμε» γίνεται κάτι τόσο θαυμάσιο, που αν δεν το ζήσει κανείς δεν μπορεί να το συλλάβει, έξω στους δρόμους πληθαίνουν οι τρελλοί. Ιδίως οι σαλεμένοι γέροντες και οι κατεστραμμένοι νέοι. Αλλά κι οι ίδιοι οι άνθρωποι που αντλούν από αποθέματα βαθέος ανθρωπισμού και πολιτισμικής παιδείας και μαζεύουν παλιά ρούχα και κουβέρτες για εκείνους που κρυώνουν, συχνά-πυκνά κι αυτοί απελπίζονται. Αδυνατούν να χωνέψουν το κακό. Το μάτι τους γυαλίζει, η δύναμή τους θολώνει. Αναπτύσσουν επιθετικές ροπές. Διότι ζουν κάτι που μοιάζει με κακό αστείο. Δεν έκλεψαν, δεν απέφυγαν υποχρεώσεις, δεν διορίστηκαν, πλην όμως τώρα – κι είναι πολλοί – πρέπει να αναπνέουν μέσα στην σκληρή καθημερινότητα ανθρώπων με λέπια, με μόνη προοπτική την επιβίωση. Σχεδόν χωρίς γωνιές να ζει κανείς.
Θέλει τέχνη για να μπορεί να θυσιάζει κανείς δίκαια. Βούληση για αλήθεια και κουράγιο. Κυρίως, διάθεση. Στα δύσκολα είναι που μετράει η ανθρωπιά. Στα εύκολα κάνει και το τσιφτετέλι.
ΚΜ
ΥΓ - Μετά και τη συμφωνία για το PSI, από την ευρύτερη ελληνική γραμματεία η παραβολή του «τα μύρια τάλαντα οφείλοντος και τα εκατό δηνάρια απαιτούντος» είναι από τα πλέον καίρια κείμενα:
Κατά Ματθαίον 18:23-35
«…η βασιλεία των ουρανών ωμοιώθη με άνθρωπον βασιλέα, όστις ηθέλησε να θεωρήση λογαριασμόν μετά των δούλων αυτού. Και ότε ήρχισε να θεωρή, εφέρθη προς αυτόν εις οφειλέτης μυρίων ταλάντων. Και επειδή δεν είχε να αποδώση, προσέταξεν ο κύριος αυτού να πωληθή αυτός και η γυνή αυτού και τα τέκνα και πάντα όσα είχε, και να αποδοθή το οφειλόμενον. Πεσών λοιπόν ο δούλος προσεκύνει αυτόν, λέγων· Κύριε, μακροθύμησον εις εμέ, και πάντα θέλω σοι αποδώσει. Σπλαγχνισθείς δε ο κύριος του δούλου εκείνου, απέλυσεν αυτόν και το δάνειον αφήκεν εις αυτόν. Αφού όμως εξήλθεν ο δούλος εκείνος, εύρεν ένα των συνδούλων αυτού, όστις εχρεώστει εις αυτόν εκατόν δηνάρια, και πιάσας αυτόν έπνιγε, λέγων· Απόδος μοι ο, τι χρεωστείς. Πεσών λοιπόν ο σύνδουλος αυτού εις τους πόδας αυτού, παρεκάλει αυτόν λέγων· Μακροθύμησον εις εμέ, και πάντα θέλω σοι αποδώσει. Εκείνος όμως δεν ήθελεν, αλλ’ απελθών έβαλεν αυτόν εις φυλακήν, εωσού αποδώση το οφειλόμενον. Ιδόντες δε οι σύνδουλοι αυτού τα γενόμενα, ελυπήθησαν σφόδρα και ελθόντες εφανέρωσαν προς τον κύριον αυτών πάντα τα γενόμενα. Τότε προσκαλέσας αυτόν ο κύριος αυτού, λέγει προς αυτόν· Δούλε πονηρέ, παν το χρέος εκείνο σοι αφήκα, επειδή με παρεκάλεσας· δεν έπρεπε και συ να ελεήσης τον σύνδουλόν σου, καθώς και εγώ σε ηλέησα; Και οργισθείς ο κύριος αυτού παρέδωκεν αυτόν εις τους βασανιστάς, εωσού αποδώση παν το οφειλόμενον εις αυτόν. Ούτω και ο Πατήρ μου ο επουράνιος θέλει κάμει εις εσάς, εάν δεν συγχωρήσητε εκ καρδίας σας έκαστος εις τον αδελφόν αυτού τα πταίσματα αυτών.»
Αν όντως έγινε στη χώρα μια διευκόλυνση, αυτή θα πέσει στο κενό εφόσον δεν αποφασίσουμε να διευκολύνουμε ο ένας τον άλλο. Κι αν ακόμα υποθέσουμε πως δεν έγινε, η αλληλεγγύη της καθημερινής καλοσύνης είναι μονόδρομος ώστε να αποφευχθεί η κοινωνική κατάρρευση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου