Δευτέρα, Ιουλίου 22, 2013

Το Άουσβιτς μέσα από τα μάτια ενός παιδιού




Το Άουσβιτς μέσα από τα μάτια ενός παιδιού

Όταν ήταν παιδί στάλθηκε στο Άουσβιτς. Δεν ξέχασε ποτέ τις εικόνες και τα όνειρα που στιγμάτισαν αυτή την περίοδο της ζωής του.

Ο ακαδημαϊκός στην Ιερουσαλήμ, Otto Dov Kulka, έχει γράψει ένα ιδιαίτερο βιβλίο για τη ζωή του στο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, με τίτλο «Τοπία της Μητρόπολης του Θανάτου: Σκέψεις για τη Μνήμη και τη Φαντασία».

«Αυτό είναι το τοπίο των παιδικών μου χρόνων», λέει ο Kulka. Στην ερώτηση αν νοσταλγεί το Άουσβιτς απαντά: «Λοιπόν ναι! Το Άουσβιτς ήταν η παιδική μου ηλικία! Έμαθα πώς να γίνω ανθρωπιστής στο Άουσβιτς».

Ο Otto Dov Kulka 

Ο Otto Dov Kulka γεννήθηκε τον Απρίλιου του «μοιραίου», όπως το χαρακτήριζε, έτους του 1933 στην μικρή τσεχική πόλη Novy Hrozenkov. Τον Ιανουάριο του ίδιου έτους οι ναζί είχαν καταλάβει την εξουσία.


Η φωτογραφία τραβήχτηκε από έναν οδηγό ταξί κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης το 1978, όταν ακόμη ήταν κατεστραμμένο

Στο βιβλίο του, ο Kulka δεν καταπιάνεται με τον πόνο των θυμάτων ή τα κίνητρα των εγκληματιών Ναζί. Προσπαθεί να δει αυτές τις μνήμες της παιδικής του ηλικίας από την σκοπιά του εξωτερικού παρατηρητή. Κάνει κατά κάποιο τρόπο μια αυτό-ψυχανάλυση, ανακαλώντας εικόνες και σκηνές και αναρωτώμενος σχετικά με τη σημασία τους, αν και αυτά τα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα.

H μητέρα του Kulka, Elly, το 1939.

Στο βιβλίο του περιγράφει μια οδυνηρή σκηνή: Η μητέρα του αναχωρεί από το Άουσβιτς για άλλο στρατόπεδο εξόντωσης, όπου τελικά θα πεθάνει. «Φορούσε ένα λεπτό φόρεμα που κυμάτιζε στο ελαφρύ αεράκι και την έβλεπα καθώς περπατούσε και χανόταν με την απόσταση», γράφει. «Περίμενα να γυρίσει το κεφάλι της, περίμενα κάποιου είδους σινιάλο. Δεν γύρισε το κεφάλι της… Δεν μπορούσα να καταλάβω… Το σκεφτόμουν αυτό μετά και το σκέφτομαι ακόμη και σήμερα: Γιατί δεν γύρισε το κεφάλι της έστω μία φορά;».




Σε μια άλλα σκηνή του βιβλίου, αυτή τη φορά στο παιδικό στρατόπεδο στο Άουσβιτς, ένας εβραίος άνδρας, ο Imre, μαθαίνει στα παιδιά την «Ωδή στη Χαρά» από την Ενάτη Συμφωνία του Μπετόβεν. Ως κάτι αντιφατικό, να ακούγεται μια ωδή στη χαρά ανάμεσα στις καπνοδόχους του κρεματορίου του στρατοπέδου, ο Kukla ερμήνευσε αυτήν την πράξη ως «ακραίο σαρκασμό».

Ο Kulka συνδέει εικόνες και ερωτήματα, στο βιβλίο του, ανάμεσα σε ποιήματα και φωτογραφίες που τράβηξε ο ίδιος το 1978, στην τελευταία του επίσκεψη στο Άουσβιτς. Αυτό το βιβλίο αποτελεί μια φρενίτιδα από σκηνές και σκέψεις. Υπό αυτή την έννοια αντανακλά την αναζήτηση του συνειρμικού και ακανόνιστου τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι βιώνουν στην πραγματικότητα τη μνήμη.

Φωτογραφία χωρίς ημερομηνία, από την κύρια είσοδο του ναζιστικού στρατόπεδου συγκέντρωσης, που απελευθερώθηκε τον Ιανουάριο του 1945.

Το βιβλίο γίνεται ακόμη πιο συναρπαστικό όταν ο αναγνώστης μαθαίνει ποιος είναι ο συγγραφέας και τι έχει κάνει ως τώρα στη ζωή του. Ως ομότιμος καθηγητής της Εβραϊκής Ιστορίας στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, ο Kulka αφιέρωσε ολόκληρη την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία ψάχνοντας για εξηγήσεις για τα εγκλήματα των Ναζί.

Η κύρια είσοδος του στρατοπέδου συγκέντρωης, που οι κρατούμενοι ονόμαζαν «η πύλη του θανάτου».

Το βιβλίο του Kulka εκδόθηκε στα ογδοηκοστά του γενέθλια. Πολλοί λίγοι από τους συναδέλφους του ήξεραν ότι ο καθηγητής ήταν επιζών από το Άουσβιτς και ότι ο ίδιος είχε καταθέσει ως μάρτυρας στην πρώτη δίκη του Άουσβιτς στη Φρανκφούρτη το 1964.

Φωτογραφία, άγνωστης ημερομηνίας, με κρατουμένους στο Άουσβιτς πριν από τη μεταφορά τους για καταναγκαστική εργασία.

Η μητέρα του Kulka υπέγραψε εθελοντικά για τη μεταφορά τους στο Άουσβιτς, επειδή δεν ήθελε να χωριστούν από τα άλλη μέλη της οικογένειας. Όταν έφτασαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης, στις 7 Σεπτεμβρίου του 1943, έγινε ξεκάθαρο ότι αυτό θα ήταν το τέλος. Μόνο ένας νόμος ίσχυε εκεί, «ο νόμος του Μεγάλου Θανάτου», όπως λέει ο Kulka.

Αυτή η φωτογραφία, από το 1944, δείχνει Ναζί να επιλέγουν κρατουμένους στην είσοδο του στρατοπέδου εξόντωσης.



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου